Er zijn drie verschillende lijsten met namen van planten. De bedoeling van deze lijsten is om op te kunnen zoeken naar welke planten de verschillende (medicinale) bomen, struiken en planten verwijzen. In alle lijsten wordt de volgorde van het Latijnse alfabet aangehouden.
- In de eerste lijst (planten: Latijn-Sanskriet) zijn de planten gealfabetiseerd op hun Latijnse benamingen. Hier worden naast het Latijn en Sanskriet ook de Nederlandse, Engelse en lokale benamingen gegeven.
- In de tweede lijst (planten: Sanskriet-Latijn) is gealfabetiseerd op de Sanskrietnamen. T
- Tot slot is er dan nog een derde lijstje (Planten in de Āyurveda) waarin die planten zijn opgenomen die in de Āyurveda het meest gebruikt worden.
Voor veel planten worden in het Sanskriet (evenals in vele andere talen) meerdere namen gebruikt en ook kan één naam naar verschillende planten verwijzen. Die namen die ik veel ben tegengekomen in de āyurvedische literatuur, zijn dik gedrukt en komen in de derde lijst als aparte groep terug.
Ik heb voor het samenstellen van deze lijsten verschillende boeken en woordenboeken geraadpleegd. De belangrijkste zijn hieronder vermeld.
Enkele opmerkingen vooraf:
- Ik heb de klanken van de Sanskriet-benamingen zo nauwkeurig mogelijk weergegeven. De lange a, i en u zijn te herkennen aan een streep boven de letter (ā, ī en ū). Voor de velare nasaal (de n vóór een g of k) heb ik het teken ṅ gebruikt. De palatale d, n en t zijn weergegeven door een ḍ, ṇ en ṭ. De genasaleerde klinker (zoals de a in bang bijvoorbeeld) wordt weergegeven door een m met een punt erboven (ṁ). De drie s’en hebben hun gebruikelijke transcriptie: ś, ṣ en s, evenals de syllabevormende ṛ (die in westerse spelling vaak als ri of ru wordt geschreven).
- De Sanskriet-benamingen waarvan ik de spelling heb kunnen checken, zijn in paars aangegeven. De andere, waarvan de spelling dus onzeker is, heb ik toch maar opgenomen, maar dan in zwart.
- De spelling van de lokale benamingen (in Hindi, maar ook in andere talen uit India en Pakistan) is in het geheel niet gecontroleerd. Die geef ik gewoon in de vorm waarin ik ze heb aangetroffen.
- In de āyurvedische literatuur ben ik ook veel planten (nog) niet tegengekomen. De Latijnse naam is dan in deze lijst vaak wel opgenomen in verband met eventuele latere toevoegingen. Niet van alle planten heb ik de Nederlandse naam kunnen achterhalen. In het Nederlands wordt (evenals in het Engels trouwens) vaak de Latijnse naam gebruikt. Zo worden de verschillende acaciasoorten vrijwel allemaal gewoon acacia genoemd.
- De afkorting spp. in de Latijnse lijst betekent species. Daarmee worden alle leden van een bepaalde plantenfamilie aangeduid.
- Uiteraard zijn deze lijsten niet volledig. Daar heb ik ook niet naar gestreefd. Het is gewoon wat ik in de literatuur heb aangetroffen.
- Voor op- en aanmerkingen houd ik me van harte aanbevolen.
Literatuur:
Chopra, Deepak, & David Simon, The Chopra Center Herbal Handbook. London etc. (Rider) 2000.
Dastur, J.F., Medicinal Plants of India & Pakistan. [1962] Bombay (Taraporevala) 2d Ed.
Gogte, Vaidya V.M., Ayurvedic Pharmacology & Therapeutic Uses of Medicin Plants. (Dravyagunavignyan). Bharatiya Vidya Bhavan 1982. First English Ed. 2000.
Heyn, Birgit, Die sanfte Kraft der indischen Naturheilkunde – Ayurveda, die Wissenschaft von langen Leben, Bern/München 1983. Ayurveda. De zachte kracht van de Indiase natuurgeneeskunde. Amsterdam (De Driehoek) 1990.
Lad, Vasant & David Frawley, The Yoga of Herbs. Wisconsin USA 1992. Ayurveda en kruiden. Amsterdam (Schors) 1994.
Macdonell, Arthur Anthony, A practical Sanskrit Dictionary. New Delhi (Munshiram Manoharlal) [1924]. Reprint 2003.
Mehta, Anil Kumar, Ayurveda in de praktijk. Deventer (Ankh-Hermes) 1992. 2e druk 1998.
Monier-Williams, M, A Dictionary English and Sanskrit. [1851]. 4th Print, Delhi (Motilal Banarsidass) 1976. Reprint 1999.
Patnaik, Naveen, The Garden of Life, An introduction to the healing plants of India. New York etc. (Doubleday) 1993.
Sharma, P.V., Caraka Samhita (set). Varanasi 7th Ed. 2001 (I), 6th Ed. 2001 (II).
Srikantha Murthy, K.R., Vagbhata’s Astāñga Hṛdayam (set). [1991-’95] Varanasi. 5th Ed. 2001.
Tirtha, Swami Sada Shiva, The Ayurveda Encyclopedia, Natural Secrets to Healing, Prevention & Longevity, Bayville NY USA (Ayurveda Holistic Press Center) 1998.
Wujastyk, Dominik, The roots of Ayurveda. Selections of Sanskrit Medical Writings. India (Penguin Books) 1991. Revised Edition 2003.